Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) που συχνά αναφέρεται και ως σπαστική κολίτιδα ή κολίτιδα, είναι μια χρόνια λειτουργική διαταραχή του εντέρου που μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ατόμου.
Μέχρι σήμερα, τα ακριβή αίτια που προκαλούν αυτήν την πάθηση δεν είναι γνωστά και δεν είναι δυνατόν να ανιχνευτεί με ιατρικές ή εργαστηριακές εξετάσεις.
Αν και η ακριβής αιτία του ΣΕΕ είναι άγνωστη, οι έρευνες δείχνουν ότι αποτελείται από έναν συνδυασμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων της γενετικής, της διατροφής και του στρες με τις επικρατέστερες θεωρίες να αποδίδουν τη διαταραχή σε:
Διαταραχές του συντονισμού εγκεφάλου-εντέρου που επηρεάζουν την εντερική κινητικότητα και προκαλούν πόνο, διάρροια ή/και δυσκοιλιότητα.
Μη φυσιολογικές συσπάσεις του εντέρου όταν διέρχεται η τροφή μέσα από τα τοιχώματα προκαλώντας αέρια, φούσκωμα και διάρροια.
Διαταραχές του μικροβιώματος του εντέρου, των μικροοργανισμών δηλαδή που υπάρχουν στον γαστρεντερικό σωλήνα και συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία του.
Τροφικές δυσανεξίες σε συγκεκριμένες ομάδες τροφίμων (FODMAPs-ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες) η κατανάλωση των οποίων φαίνεται να πυροδοτεί την έξαρση των συμπτωμάτων.
Ανάμεσα στους παράγοντες που προκαλούν ΣΕΕ φαίνεται να εντάσσονται οι διαταραχές του ανοσοποιητικού, το στρες, οι ψυχολογικές διαταραχές καθώς και γενετικοί παράγοντες.
Τα κύρια συμπτώματα το ΣΕΕ περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος, τυμπανισμό (φούσκωμα), ερυγή (ρέψιμο) και αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου όπως για παράδειγμα δυσκοιλιότητα ή / και διάρροια.
Το ΣΕΕ είναι η πιο συχνή διαταραχή του πεπτικού συστήματος και, βάσει μελετών, επηρεάζει περίπου το 20% του πληθυσμού της Αμερικής και της Ευρώπης. Η μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων εντοπίζεται σε ηλικίες μεταξύ 20-40 ετών ενώ η συχνότητα εμφάνισης στις γυναίκες είναι μεγαλύτερη από των ανδρών σε αναλογία 2 προς 1. Ωστόσο, δεν είναι δυνατή η ακριβής εκτίμηση της πραγματικής συχνότητας εμφάνισης της νόσου αφού πολλοί ασθενείς δεν ζητούν ιατρική βοήθεια για τα συμπτώματα που εμφανίζουν.
Διάγνωση ΣΕΕ
Δυστυχώς, λόγω της ιδιομορφίας της διαταραχής και των κοινών συμπτωμάτων με άλλες ασθένειες του γαστρεντερικού σωλήνα, δεν υπάρχει κάποια εξέταση μέσω της οποίας να μπορεί να διαγνωστεί το ΣΕΕ. Έτσι, η διάγνωση βασίζεται στη μέθοδο του αποκλεισμού: Αποκλείονται σε πρώτο στάδιο άλλα Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου (ΙΦΝΕ) – όπως η Νόσος Crohn ή η ελκώδης κολίτιδα και έπειτα εξετάζεται η πιθανότητα ύπαρξης ΣΕΕ.
Βασικά εργαλεία διάγνωσης είναι τα κριτήρια ROME IV σύμφωνα με τα οποία εξετάζεται ο επαναλαμβανόμενος κοιλιακός πόνος για τουλάχιστον τρεις μήνες (1 ημέρα την εβδομάδα το λιγότερο) που συνοδεύεται:
Τα πρώτα συμπτώματα θα πρέπει να έχουν εμφανιστεί τουλάχιστον έξι μήνες πριν τη συμπλήρωση των κριτηρίων.
Θεραπεία ΣΕΕ
Τα αποτελέσματα των περισσότερων ερευνών μέχρι σήμερα δείχνουν πως η διαχείριση του ΣΕΕ πρέπει να βασίζεται σε έναν συνδυασμό μη φαρμακευτικών και φαρμακευτικών θεραπειών ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.
Οι αλλαγές των διατροφικών συνηθειών αλλά και του γενικότερου τρόπου ζωής των ασθενών φαίνεται πως συμβάλλουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών συμβάλλει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων στις περισσότερες των περιπτώσεων.
Οι Γενικές Διατροφικές Συστάσεις περιλαμβάνουν τις παρακάτω οδηγίες: • Κατανάλωνε μικρά και τακτικά γεύματα
Δεδομένης της άγνωστης μέχρι στιγμής αιτίας που προκαλεί το ΣΕΕ και θέτοντας ως επίκεντρο τις διατροφικές συνήθειες ως βασικό παράγοντα που μπορεί να ανακουφίσει από τα συμπτώματα ασθενείς που πάσχουν από ΣΕΕ, αναπτύχθηκε και η Δίαιτα FODMAP. Πρόκειται για δίαιτα που περιορίζει την πρόσληψη ορισμένων υδατανθράκων που έχει παρατηρηθεί πως πυροδοτούν τα συμπτώματα σε ασθενείς με ΣΕΕ.
Πιο συγκεκριμένα, είναι μία ομάδα υδατανθράκων βραχείας αλυσίδας, η μείωση πρόσληψης των οποίων μπορεί να συμβάλλει θετικά στην υποχώρηση των συμπτωμάτων του συνδρόμου.
Η κατανάλωση των FODMAP δεν προκαλεί συνήθως συμπτώματα σε υγιείς οργανισμούς, αντίθετα, υποκείμενες ανωμαλίες στη φυσιολογία του εντέρου και σε περιπτώσεις σπλαχνικής υπερευαισθησίας εξηγούν την αναφορά συμπτωμάτων μετά την κατανάλωσή τους. Επί του παρόντος, τα FODMAPs έχουν αναγνωριστεί διεθνώς ως ο πιο σημαντικός διατροφικός παράγοντας ενεργοποίησης των συμπτωμάτων του ΣΕΕ.
Η συνεργασία με έναν εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας, όπως έναν διαιτολόγο / διατροφολόγο, είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη ενός εξατομικευμένου προγράμματος διατροφής. Ένας επαγγελματίας μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε τα τρόφιμα που προκαλούν την εμφάνιση συμπτωμάτων και να μας παρέχει ορθή καθοδήγηση σχετικά με τη διαχείριση των συμπτωμάτων μας μέσω της διατροφής.
Αν θέλεις να μαθαίνεις τα πάντα για τη διατροφή και την υγεία ακολούθησέ με:
Instagram: helensdiet
Facebook: Helens Diet
Αν χρειάζεσαι οποιαδήποτε βοήθεια μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μου πατώντας εδώ!
Βιβλιογραφία
Oka P, Parr H, Barberio B, Black CJ, Savarino EV, Ford AC. Global prevalence of irritable bowel syndrome according to Rome III or IV criteria: a systematic review and meta-analysis. Lancet Gastroenterol Hepatol. 2020 Oct;5(10):908-917. doi: 10.1016/S2468-1253(20)30217-X. Epub 2020 Jul 20. Erratum in: Lancet Gastroenterol Hepatol. 2020 Dec;5(12):e8. PMID: 32702295.
Hadjivasilis A, Tsioutis C, Michalinos A, Ntourakis D, Christodoulou DK, Agouridis AP. New insights into irritable bowel syndrome: from pathophysiology to treatment. Ann Gastroenterol. 2019
Nov-Dec;32(6):554-564. doi: 10.20524/aog.2019.0428. Epub 2019 Oct 22. PMID: 31700231; PMCID: PMC6826071.
Lacy BE, Pimentel M, Brenner DM, Chey WD, Keefer LA, Long MD, Moshiree B. ACG Clinical Guideline: Management of Irritable Bowel Syndrome. Am J Gastroenterol. 2021 Jan 1;116(1):17-44. doi: 10.14309/ajg.0000000000001036. PMID: 33315591.
Lacy BE, Patel NK. Rome Criteria and a Diagnostic Approach to Irritable Bowel Syndrome. J Clin Med. 2017 Oct 26;6(11):99. doi: 10.3390/jcm6110099. PMID: 29072609; PMCID: PMC5704116.